Bilder før og no (moderne telefoni)

Ved frokostbordet idag prata eg i telefonen med begge døtrene mine samtidig! Viil på Hawaii og Marte i Oslo - og Vesle-Viil. I dag lar det seg gjera gjennom "Skype"-telefon. Me har dessverre ikkje Web-kamera som i orden, men dei andre har. Og 1 time etter fekk eg e-post frå Hawaii med bilder frå samtala deres på telefonen idag. Hvis kvaliteten er bra nok for bloggen viser bildet Marte og Viil som les om Krokodille Knut og alle dyra, medan tante Viil frå Honolulu ser på nede til venstre på skjermen! Eigentleg ganske utruleg; Om me hadde fortalt dette for få år sia, ville vel ingen trudd oss.

Som fortsettelse på bloggen igår kan eg fortelja om åssen mi interesse for kunstmålar Jacob Gløersen starta. Det fyrste bildet av han fant me på eit julekort i Drammen. Kortet viste kolmilebrenning i snøen. Dette hadde eg lesi om i slektsboka ”I ring om Fjøslia”, der bestefar (Narve H Lid, f.Fjøslien) skreiv om Gløersen og Fjøslien. «Milebrenning måla Gløersen ein vinter. Det var noko sør for Kjennmyra mila stod, og det var vel helst Gunnar som hadde denne mila. Det var ein gamal hardhaus frå Lyngdal - gamle Kolsru'en som var milebrennar. Synest hugse at han stod med noko vedhogging utanfor kjøyta - på maleriet. Gløersen sjølv rekna visst dette målarstykket for sers verdfullt».

Dette stemte med bildet på julekortet, bortsett frå at Kolsru`n hogg veden like ved kølmila, og ikkje ved kjøyta. ”Kjøyta” er namnet på den jordhytta dei budde i for å halda vakt medan mila brann. Frå mila på bildet går det ein tydeleg ”stolp” – tråkka stig – i snøen fram til kjøyta, som ein berre ser døra av inni snøen. Gunnar var forresten onkel til bestefar, og ein av dei 4 kjende knivsmed-brørne frå Fjøslien. Han stempla blada GOF (Gunnar Olsen Fjøslien). Og Kjennmyra er like heimom Røvsrovedalen og Tjuveskuten, der den gamle driftevegen frå Nybu heim til bygda går.

Den fyrste bildebokforfattaren her i landet heitte Elling Holst. Han og Gløersen var vener, og den 6.des 1895 skriv Gløersen brev til han frå Fjøslien: «Jeg blir altsaa her i Julen iaar og tror, jeg kan faa det hyggeligt. Ungerne er virkelig svært morsomme, og det gjør vist meget til, at jeg trives saa godt idethele. Det er nemlig ikke saa ligetil at arbeide her og mangengang blir jeg noksaa grætten af at rende frem og tilbage til Kulmilen uden videre Resultat et Par Gange om Dagen. Det har virkelig adskillig at si, at Motiverne ligger lidt nær, selv om baade Skia og Beina er i orden».

Og i brev til Erik Werenskiold den 21.jan.1896: «Det var noget specielt jeg reiste hid for ogsaa. Jeg indbildte mig nemlig, det maatte være noksaa moro at male en Mile i Skogen. Jeg tænkte, det maatte gaa an at karakterisere det ødslige Liv derinde paa den Maade. Jeg holder paa med det nu, men de lokale Forholde er desværre ikke riktig heldige og det er vrient at faa Stemning i det».

Året etter er bildet på utstilling, da han skriv i eit brev til Gerhard Munthe: «At min ”Kulmile” hænger daarligt, faar jeg finde mig i. Det kan være, at det er et daarligt Billede ogsaa (jeg indbildte mig egentlig ikke det).»

Dette var altså for 113 år sia. Og no har eg fått ei heil kulturhistorie av eitt julekort. Men utan at bestefar hadde skrivi om bildet i ”Fjøsli-boka”, hadde ikkje eg (eller nokon andre) visst noko som helst om dette. Så – sett igang og skriv Folkens!

Men eitt tankekors til slutt: Kva kan blir att til etterslekta i vår dataverden, utan brevskriving?

Ps. Beklager problemer med skrifttypene att :-(